09-05: Ngày 05
Tháng 9 - Thánh Giuse HOÀNG LƯƠNG CẢNH, Trùm họ dòng Đaminh - (1763 - 1838)
Lời kinh thắp sáng cuộc đời.
Đã là Kitô hữu thì ai cũng từng thuộc và đọc một số kinh để cầu
nguyện. Thế nhưng số người sống theo lời kinh mình đọc không phải là nhiều. Đối
với cụ lang Giuse Cảnh, thì lời kinh chính là hơi thở của cuộc đời mình. lời
kinh là nến sáng soi dẫn hành trình dương gian tiến về nước Chúa. Đọc truyện tử
đạo của cụ, ta thấy rất rõ điều đó.
Giuse Hoàng Lương Cảnh sinh ra dưới thời chúa Trịnh Doanh năm
1763 tại làng Ván, tỉnh Bắc Giang. Sống ở làng Thổ Hà, huyện Yên Việt, ông được
mọi người quý mến, nổi tiếng hiền lành và bác ái. Là một lang y, ông tận tụy
với các bệnh nhân, thường chữa trị miễn phí cho người nghèo. Tuy không đi tu,
nhưng trọn ngày sống của ông được dệt bằng kinh nguyện và các việc tông đồ. Ông
đã rửa tội nhiều người trong giờ hấp hối, đặc biệt cho trẻ em. Giáo dân Thổ Hà
tín nhiệm và bầu ông làm Trùm họ. Từ đó, ông càng hăng say hơn với việc truyền
giáo và phục vụ cộng đoàn dân Chúa.
Đầu tháng 07 năm 1838, đang khi quân lính bao vây bắt các giáo
hữu làng Thổ Hà, có người mời ông đến chữa bệnh và rửa tội cho con họ. Dù biết nguy hiểm, ông Trùm vẫn tìm cách lén đi giúp đỡ, nhưng khi đến bên đó, quân
lính phát giác ra, bắt ông đeo gông và giải về Bắc Ninh với cha Tự, Thày Uùy,
ba ông Trùm xứ khác và một số giáo dân.
Sức mạnh của lời kinh
Ngày 12.7 quan đưa tất cả ra tòa, để dọa và bắt họ bước qua
Thánh Giá. Ba ông Trùm kia và một giáo dân nhát gan đã nghe lời để được tha về.
Chỉ còn bảy người tuyên xưng niềm tin là cha Tự, cụ lang Cảnh, hai thày Úy và
Mậu, cùng ba thanh niên Mới, Đệ, Vinh. Xét rằng cụ Giuse ở chức vụ Trùm họ lại
cao niên, nên có ảnh hưởng lớn đến giáo dân, quan kết án xử tử cụ như cha Tự,
còn năm người kia chỉ bị án phát lưu.
Dù tuổi già sức yếu, cụ lang Cảnh vẫn giữ lòng trung kiên, vui
lòng chấp nhận mọi hình khổ, không than van, không oán trách. Những lần quan
bắt bước qua Thánh Giá cụ quỳ xuống hôn tượng Chịu Nạn và thầm thĩ đọc kinh.
Thấy thế, quan bảo cụ đọcto lên, cụ liền đọc lớn tiếng những lời kinh nguyện
cầu thay cho những lời giải thích lý luận. Khi thấy cụ đọc kinh Chúa Thánh
Thần: ". Xin yên ủi chúng con, dạy dỗ chúng con làm những việc lành."
Khi thì đọc kinh Thánh Danh Giêsu: "Chúa Giêsu là đường nẻo thật, ai theo
đường này thì sẽ sống mãi vui vẻ chẳng cùng..." Đặc biệt có lần cụ đọc một
lời kinh làm cho các quan ngạc nhiên phá lên cười: "Cầu Chúa Giêsu cho các
vua trị nước cho yên, càng ngày càng thịnh". Họ hỏi sao cụ lại cầu cho kẻ
hành hạ mình như thế. Cụ bình tĩnh trả lời các quan về giới luật yêu thương của
đạo Chúa.
Một lần khác quan hỏi ý kiến cụ về những kẻ bỏ đạo hoặc tố cáo
linh mục, cụ chậm rãi kể tích truyện Giuđa phản thày vì 30 đồng bạc, rồi cụ
thêm: "Thực ra lính cũng chẳng bắt được Chúa Giêsu, vì khi Chúa nói chính
Ta đây, toán lính Do Thái bị té ngã xuống hết, chính Chúa đưa tay cho họ trói
để hoàn tất việc chuộc tội thiên hạ, trong đó có cả các quan nữa đấy".
Vinh phúc nghìn thu.
Quan tỉnh Bắc Ninh tội nghiệp người già yếu, nên tìm hết cách
khuyên dụ cụ bỏ đạo về với con cháu. Nhưng cụ trả lời: "Xin quan cứ làm án
cho tôi được chết với cha Tự của tôi, thì tôi mừng rỡ bội phần". Ngày
15.9.1838, tỉnh Bắc Ninh nhận được bản án từ kinh đô ra. Thay vì án xử giảo như
các quan đề nghị, bản án quyết định: "Đạo trưởng Nguyễn văn Tự và Đạo mục
Hoàng Lương Cảnh phải trảm quyết ngay tức khắc".
Khi biết tin sắp bị xử tử, vị linh mục và cụ trùm họ liền vui vẻ
chào giã biệt các bạn tù. Viên cai ngục kêu riêng cụ Cảnh ra, có ý cho uống
chén nước trà để lấy sức, cụ đáp: "Xin cám ơn, tôi chẳng thiết ăn uống gì
nữa, chỉ mong theo cha tôi ra pháp trường thôi". Thấy cha Tự mặc bộ tu
phục trắng toát trên mình, cụ cũng khóac tấm áo dòng ba, như biểu hiện nỗi lòng
người con Cha Thánh Đaminh. Cụ nâng niu trên tay ảnh Chuộc Tội nhỏ mà trong hai
tháng tù vừa qua cụ đã hôn kính cả nghìn lần, giờ đây là nguồn trợ lực qúy giá
của cụ trong cơn thử thách cuối cùng.
Đường ra pháp trường nô nức như ngày hội. Cha Tự thong thả vừa
đi vừa xướng kinh Cầu Các Thánh, cụ Lang Cảnh bước đi vất vả hơn vì yếu sức,
nhưng vẫn đều đặn thưa đáp: "Cầu cho chúng tôi". Hai vị như thấy lòng
mình ấm lại vì như thấy tòan thể chư thánh đều hiện diện đâu đây sẵn sàng đón
mình về Trời cao. Đến nơi xử, vị chứng nhân đức tin và cha Tự qùy xuống trên
hai chiếc chiếu nhỏ. Lý hình theo lệnh trống thi hành phận sự, đưa cụ về hưởng
Thánh Nhan Chúa muôn đời. Hôm đó là ngày 05.9.1838, cụ Trùm Cảnh đã quá thất
tuần, 75 tuổi.
Thi hài cụ Giuse Cảnh được chôn táng dưới một ngọn đồi gần đấy.
Sau giáo dân làng Thổ Hà rước về họ mình.
Ngày 27.05.1900, Đức Giáo Hoàng Lêo XIII suy tôn cụ Trùm Giuse
Hoàng Lương Cảnh lên bậc Chân Phước của Giáo Hội. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan
Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh
